Vrije markt? Ja, maar wij stellen de regels!

Bart Eeckhout in De Morgen heeft gelijk: bedrijven hebben maar één opdracht: winst maken en daar zijn alle middelen goed voor. Je kan het ze niet kwalijk nemen, het zit in hun genen, om het met een modieuze beeldspraak te zeggen. Een bedrijf dat die regel niet laat primeren op alle andere overwegingen zal geen lang leven beschoren zijn. Een CEO die deze logica niet aanvaardt doet zijn werk niet. Bart Eeckhout schreef zijn standpunt natuurlijk naar aanleiding van het uitgelekte Panamagesjoemel van Dexia maar het principe geldt voor elke onderneming in alle sectoren. Dit klinkt negatief en fatalistisch maar er is (gelukkig) ook die andere zijde aan de medaille. Wanneer bedrijven toch blijk geven volgens een gezonde morele code te handelen dan is dat omdat ze geleid worden door mensen die zich in de ratrace niet tot extreem cynisme hebben laten verleiden. Zulke ondernemers kunnen oprecht pogen om hun winstopdracht te verbinden aan een maatschappelijke verantwoordelijkheid op basis van morele normen." Ethisch Ondernemen " als verkoopargument kan daarbij helpen. Onthou: ondernemingen zijn amorele instrumenten voor het maken van winst; ondernemers hebben 2 petjes: leiders van hun bedrijf én moreel handelend mens. Die 2 hoedanigheden verzoenen is een moeilijke oefening maar vooral ook een keuze.

Het probleem is niet enkel egoïsme en de onverzadigbare geldhonger van Individuen maar ook de idee: wie zich onzelfzuchtig probeert te gedragen in een jungle waar egoïsme de norm is, wordt verpletterd, uitgebuit, bedrogen (dus kan je maar beter zelf de bedrieger zijn). Daarom hebben wij ons daar als gemeenschap, als maatschappij tegen gewapend.

De beste garantie tegen de uitwassen van de blinde graaicultuur van de enen en genadeloze concurrentiestrijd waarin anderen gedwongen worden om te overleven is een overheid die strikte regels oplegt waarbinnen de Vrije Markt   kan functioneren. Regels die fair zijn voor iedereen: ondernemers zowel als werknemers, consumenten zowel als burgers die eventueel bedrijfshinder ondergaan,... Die regels houden ook in dat iedereen fair meebetaalt aan de kost van de samenleving in de vorm van belastingen . Cruciaal is dat niet de ondernemingen de spelregels opstellen maar de burgers. Wanneer de spelregels, hoe streng ook, gelijk zijn voor iedereen dan kan de economie volop bloeien en wordt niemand tekort gedaan. Bedrijven en hun bestuurders die zich toch aan de spelregels trachten te onttrekken moeten adequaat gestraft worden want hardleerse sjoemelaars begrijpen maar wat fatsoen is wanneer er in hun zakken gezeten wordt.

Op dit laatste punt hebben we nog een lange weg te gaan.

Deze regering heeft de kans om het echt een keer anders te doen

12-04-16, 19.53u - Bart Eeckhout

De verontwaardiging is terecht dat ook de met miljarden belastinggeld geredde bank Dexia vrolijk door is gegaan met het adviseren van klanten om belastingen te ontwijken. Was het toch niet vooral naïef om te denken dat een bedrijfscultuur zou veranderen omdat de overheid ter hulp kwam? Bankiers blijven bankiers... lees verder