Het afgelasten van het concert van de Münchner Philharmoniker omwille van de Israëlische dirigent was misschien niet de beste beslissing die het festivalbestuur heeft genomen. Dat een belangrijke organisatie als het Festival van Vlaanderen zich, in tegenstelling tot veel gezagsdragers, duidelijk uitspreekt voor de waarden van onze liberale democratie en tegen regimes die deze waarden aan hun laars lappen, verdient alle lof. We kunnen bedenkingen hebben over het programmeren van dit orkest met zijn dirigent. Maar in dit geval wordt een kans gemist om “na rijp beraad” het concert gewoon op de affiche te houden en tegelijk een veel interessanter en productiever publiek debat te laten ontstaan dan het goedkoop over en weer bashen dat we nu zien, om nog te zwijgen over de belachelijke profileringsdrang die een aantal (altijd dezelfde) politici niet konden onderdrukken. Nu hebben Netanyahu en zijn acolieten zich weer eens in hun slachtofferrol van antisemitisme kunnen wentelen. Natuurlijk heeft het festivalbestuur zich geenszins laten leiden door antisemitische sentimenten maar gehandeld vanuit diepe verontwaardiging over de mensonwaardige politiek van de Israëlische regering. Misschien kan het Festivalbestuur alsnog terugkomen op haar beslissing en het debat terugbrengen naar de essentie: de genocide in Gaza én de Westelijke Jordaanoever.
Daarbij wordt het eindelijk eens tijd dat wat ginder gebeurt in breder perspectief te plaatsen: de gevolgen voor de wereldwijde joodse gemeenschap. Eerst moeten we vaststellen dat de belangrijkste aanstokers van antisemitisme op dit ogenblik Netanyahu met zijn gevolg in de Israëlische regering, zijn achterban en zijn verdedigers (ook bij ons) zijn.
Een tweede is een vraag die me al decennia bezig houd. Wat heeft de zionistische ideologie betekend voor joden over heel de wereld? Waar joden zich hebben geïntegreerd in de gemeenschappen waar ze in de loop van de geschiedenis terecht kwamen, hebben ze altijd een belangrijke bijdrage geleverd aan het plaatselijke economische, culturele en politieke leven. De kruisbestuiving die ontstond tussen de lokale en joodse gemeenschap betekende een verrijking voor het culturele leven. Als je het vandaag mondiaal bekijkt is de diaspora precies de sterkte van de joden als gemeenschap. Het zionisme staat daar diametraal tegenover. In plaats van met open geest in de voorhoede een globale wereldgemeenschap voor te bereiden, plooit het zich terug in een antagonistisch wij/zij-verhaal. En zoals het altijd gaat in dergelijke logica is de “wij” uiteraard de superieure partij. Dat ze hierdoor niet alleen joodse en andere gemeenschappen tegen elkaar opzetten maar ook verdeeldheid binnen de joodse gemeenschap zaaien en daarmee de verworvenheden van de rijke joodse geschiedenis tenietdoen, wordt niet gezien.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten